'Op kleine schaal beginnen zorgt voor een stevige basis'

Hoe kiest u als netwerk voor de juiste schaal? Waarom kiezen andere netwerken voor een bepaalde schaal? Wat maakt dat deze schaal goed past bij dit netwerk? En dat het netwerk hierdoor goed werkt? Met deze vragen zijn we in gesprek gegaan met verschillende netwerken. In dit artikel delen we de inzichten over Samen Zorg Assen.

De kracht van Samen Zorg Assen? Die zit in de juiste inschatting van de ideale ‘startschaal’ en weten hoe je de relevante partijen rondom het juiste thema betrekt. Daarnaast is het de kunst om bewust in te spelen op een organische ontwikkeling van een netwerk. Naast een vaste stuurgroep, heeft het netwerk een flexibele schil van partijen die op de voor hen relevante thema’s samenkomen.

Wat verstaan we onder schaal? 

Het begrip schaal houdt voor ons vooral een inrichtingsvraagstuk in met als centrale vraag: ‘Wat organiseer je op welk niveau?’ Hierbij is het interessant om te kijken hoe netwerken ervoor zorgen dat alles organiseerbaar blijft, en of ze ervoor kiezen om zaken op lokaal, regionaal of landelijk niveau te regelen. De vraag is hoe je de grens en de deelnemers bepaalt. Dit kan bijvoorbeeld aan de hand van geografische ligging of doelgroep. Ook banden binnen de regio die al jaren bestaan kunnen een rol spelen.

Focus en reikwijdte op kleine schaal 

Samen Zorg Assen is eerst op kleine schaal begonnen. Dit gold zowel voor de reikwijdte als hun focus op één thema. Die lag in eerste instantie op het in samenwerking verbeteren van de zorg en ondersteuning aan kwetsbare ouderen. Deze doelstelling kwam voort uit de Health Suite Lab in 2018 waaraan 11 partijen deelnamen. Deze bestond uit drie intensieve dagen van workshops, overleg en co-creatie. Het netwerk Samen Zorg Assen was het resultaat. De startschaal werd het aangrenzende gebied van twintig kilometer rondom het Wilhelmina Ziekenhuis Assen.

‘Doel van het netwerk is leidend, niet de schaalgrootte’

Toen de samenwerking goed verliep, was het ook mogelijk om samenwerking op andere thema’s met de verschillende partijen te zoeken. Samen Zorg Assen besloot de oorspronkelijke grenzen uit te breiden omdat die niet meer passend waren. Dit verliep meer organisch dan dat het een vooropgezet plan was. Richard van der Pluijm, rayonmanager VVT Noord, Midden-Drenthe en Groningen: ‘Het doel van het netwerk is bij ons leidend. Niet de minimale of maximale schaalgrootte die we nastreven.’

Het organische element? Organisaties beslissen zelf of ze mee willen doen

Een voorbeeld van een thema waarbij de schaalgrootte organisch tot stand kwam is de Medicatie Toedien-app die sinds kort door deelnemers van Samen Zorg Assen wordt gebruikt. Tanje Zwanenburg, adviseur transmurale samenwerking: ‘Voordat we gingen starten met de app, hebben we alle thuiszorgorganisaties in de regio uitgenodigd om mee te denken. Ook de organisaties die niet bij het netwerk waren aangesloten. Vervolgens kon iedere organisatie zelf beslissen om mee te werken aan de app, te ja of te nee.’

Afhankelijk van het thema wordt gekozen voor een passende schaal 

Uiteindelijk ging een groot deel van de regio met de app aan de slag. Voor het thema nachtzorg bleek het juist beter om dat per wijk te regelen. Zwanenburg: ‘Voor de nachtzorg werken verschillende organisaties samen om te voorkomen dat medewerkers van verschillende organisaties langs elkaar op dezelfde route rijden. Eerst werd een pilot binnen een klein gebied uitgezet. Toen dit een succes bleek, konden we die uitrollen naar een groter gebied.’

Om op te komen voor ‘lokaal bepalen’, is een goed georganiseerde regio nodig

Toch blijft het soms lastig om te bepalen wat het beste op regionaal, en wat het beste op lokaal niveau kan worden uitgewerkt. Zwanenburg: ‘Landelijke besluiten stroken niet altijd met de regionale of lokale organisatie. Voor sommige zaken geldt dat het beter is om die aan de regio over te laten. Maar dan heb je wel de kracht van een goed georganiseerde regio nodig.’