Het Stappenplan Zelfmanagementondersteuning
Ondersteunen van zelfmanagement betekent op een andere manier cliënten betrekken bij hun eigen zorg, om hen in staat te stellen zelf bewuste keuzes te maken voor gedragsverandering of gedragsbehoud. Daarvoor is een ander gesprek tussen zorgverlener en cliënt nodig. Maar dit betekent ook: andere gesprekken en betere afspraken tussen zorgverleners onderling, zodat zij met cliënten aan dezelfde doelen werken, hen op een eenduidige wijze benaderen en geen tegenstrijdige informatie of adviezen geven. Het gaat om afstemming en samenwerking tussen verschillende disciplines, en tussen zorgverleners van verschillende zorgniveaus. De vraag is: ‘Hoe kan het multidisciplinaire team samen werken aan zelfmanagementondersteuning?’ Dat vraagt initiatief van zorgverleners om dat te organiseren, soms over organisaties heen, en invloed te krijgen op de interprofessionele samenwerking.
Om het ondersteunen van zelfmanagement tot een structureel onderdeel van de zorgverlening te maken, is het ‘Stappenplan Zelfmanagementondersteuning’ ontwikkeld (Engels en Arkesteijn 2011). Hierin wordt gewerkt aan de gezamenlijke voorbereiding, uitvoering en evaluatie van een teamplan waarin wordt vastgelegd hoe het team zelfmanagementondersteuning aanpakt. Voor de cliënt is het prettig als hij merkt dat de zorgverleners met elkaar op één lijn staan en er continuïteit is in de ondersteuning. Als zorgverlener is het plezierig hierin steun te ervaren van je collega-teamleden.
Het Stappenplan Zelfmanagementondersteuning is opgebouwd uit tien stappen in drie fasen:
- De voorbereidingsfase: in stap 1 t/m 5 wordt een plan van aanpak opgesteld.
- De uitvoeringsfase: stap 6 t/m 8 gaan over de uitvoering van het plan.
- De evaluatiefase: in stap 9 en 10 wordt er gezamenlijk teruggeblikt (evaluatie).
Speciaal voor gezondheidscentra en huisartsenpraktijken is er een handreiking ontwikkeld om mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden te ondersteunen bij zelfmanagement. In zeven stappen wordt uitgelegd hoe je met je multidisciplinaire team aan de slag kunt gaan.