Beter omgaan met mensen met dementie dankzij serious gaming

Mantelzorgers en zorgmedewerkers beter leren omgaan met (nieuw) gedrag van thuiswonende mensen met dementie, dat is het doel van het Europese AAL-project POSTHCARD. Met een serious game kunnen zij in een veilige omgeving oefenen met lastige situaties. Uiteindelijk moet dat leiden tot betere ondersteuning en minder ‘zorglast’.

‘Oudere mensen met dementie kunnen onbegrepen gedrag vertonen’, zegt Henk Herman Nap, Vilans-adviseur en penvoerder van het project in Nederland. ‘Dit spel helpt daar beter mee om te gaan. Het is in eerste instantie bedoeld voor mantelzorgers, maar ook zorgmedewerkers kunnen het spelen. We onderzoeken nu of de user interface voldoende gebruiksvriendelijk is. Daarnaast maken we een communicatieplatform waar mensen elkaar vragen kunnen stellen en hulp van professionals kunnen krijgen. Dat moet een generiek platform worden dat straks in alle landen werkt.’

Informatie bereikt mensen vaak niet

Vilans ontwikkelt het spel samen met Alzheimer Nederland en ConnectedCare. Dinant Bekkenkamp is vanuit Alzheimer Nederland betrokken bij het project. ‘Wij zien dat mantelzorgers veel behoefte hebben aan betrouwbare informatie, juist ook over het omgaan met nieuw of onbegrepen gedrag. Die informatie is er wel, maar bereikt mensen vaak niet. Ze kunnen het niet vinden of de manier waarop het wordt gepresenteerd past niet bij hen. Dit initiatief kan daarin het verschil maken.’

Keuzes bepalen het spel

De eerste prototypes van het spel worden nu ontwikkeld. Laurens Kemp, designer bij ConnectedCare, is daar nauw bij betrokken. Kemp: ‘Het spel vormt een abstracte weergave van jouw leven. Je ziet geen filmpjes met echte mensen, maar personen in een 3D-omgeving. Het is een zogeheten point-and-click-spel: met je muis klik je voorwerpen of personen aan op het scherm waarna je uit een aantal opties kunt kiezen. Afhankelijk van je keuzes ontwikkelt het spel zich verder. Reageer je bijvoorbeeld boos omdat je moeder weer is vergeten de koffie uit te zetten? Of juist verdrietig of met medelijden? Dan heeft dat meteen gevolgen voor het vervolg van het verhaal. Er is geen goed of fout. Het gaat erom dat je je bewust wordt van de gevolgen van je woorden en je acties.’ 

Inspelen op verschillende fasen van dementie

Het spel is zo opgebouwd dat je steeds dezelfde episode kunt spelen en dat er steeds iets anders uit kan komen. Als je op een situatie vandaag anders reageert dan gisteren, heeft dat meteen gevolgen voor de rest van de vragen. ‘Een ander belangrijk kenmerk is dat je het spel kunt instellen op de verschillende fasen van dementie’, zegt Nap. ‘Het spel linkt ook naar de kennis van Vilans en Alzheimer Nederland, voor mensen die meer verdieping of achtergrondinformatie zoeken.’ Het spel wordt dit najaar getest. Alzheimer Nederland zorgt onder andere voor de deelname van voldoende ervaringsdeskundigen. Bekkenkamp: ‘Ik hoop dat er zo een applicatie ontstaat die mantelzorgers en mensen met dementie werkelijk verder helpt in hun dagelijks leven.’ 

Meer virtuele omgevingen

Kemp sluit zich daarbij aan. ‘Het zal moeilijk zijn om de effecten wetenschappelijk te bewijzen, maar ik ben heel tevreden als gebruikers straks positief reageren en zich geholpen voelen. Ook zou ik het geweldig vinden als we in de toekomst meer virtuele omgevingen kunnen realiseren, bijvoorbeeld een supermarkt of een behandelkamer in het ziekenhuis. En het zou mooi zijn als er interesse is vanuit de markt, want dat betekent dat we iets gemaakt hebben waar de wereld echt op zit te wachten.’

Over AAL

Senioren in staat stellen langer zelfstandig thuis te wonen met een prettige en actieve leefstijl. Dat is het doel van de Europese AAL-projecten. AAL staat voor Active & Assisted Living en draagt bij aan de uitdagingen en vraagstukken van deze tijd die ook in andere Europese landen spelen. Denk hierbij aan tekorten op de arbeidsmarkt en vergrijzing.